Το ιερό σπήλαιο των Κωρυκείων νυμφών και του Πάνα

Το ιερό σπήλαιο των Κωρυκείων νυμφών και του Πάνα

Η Ελλάδα θεωρείται από τις χώρες με τον μεγαλύτερο αναλογικά αριθμό σπηλαίων. Τo γεγονός αυτό οφείλεται τόσο στη φύση των πετρωμάτων του ελλαδικού χώρου, που είναι κυρίως ασβεστολιθικά, όσο και στο παλαιοκλίμα της Ελλάδας. Η σπηλαιογένεση στον ελλαδικό χώρο ξεκίνησε από το Τριαδικό και Ιουρασικό, ενώ τα περισσότερα σπήλαια σχηματίσθηκαν οριστικά κατά το Ανώτερο Μειόκαινο και Κατώτερο Πλειόκαινο.

To σπήλαιο, ως ένας φυσικός κλειστός χώρος, χαρακτηρίζεται από σταθερές σχεδόν περιβαλλοντικές συνθήκες σε όλη τη  διάρκεια του έτους. Αναφερόμενοι γενικά στο περιβάλλον ενός σπηλαίου(σπηλαιοπεριβάλλον), εννοούμε οτιδήποτε βρίσκεται μέσα σε αυτόν τον υπόγειο χώρο, είτε έμβιο, είτε ανόργανο. Ο ατμοσφαιρικός αέρας και γενικότερα το μικροκλίμα, η ραδιενέργεια, τα κάθε είδους ιζήματα,  οργανικά ή ανόργανα, η παρουσία νερού, η πανίδα και η χλωρίδα, αποτελούν το περιβάλλον του σπηλαίου. Όλα αυτά, όπως είναι φυσικό, έχουν άμεση σχέση με το ίδιο το σπήλαιο, αλλά και με τον γύρω από αυτό χώρο. Συνεπώς, το περιβάλλον ενός σπηλαίου μπορεί να θεωρηθεί ότι εξαρτάται από τη γεωγραφική του θέση (γεωγραφικό πλάτος, υψόμετρο, κ.λ.π.), από το κλίμα της ευρύτερης περιοχής (κυρίως από τις βροχοπτώσεις), από το ανάγλυφο και τα πετρώματα του εξωτερικού χώρου (που είναι και η κύρια πηγή των εξωγενών ιζημάτων) και τέλος από τη μορφολογία του σπηλαίου, που αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα που επηρεάζει το περιβάλλον του.

Οι μεταβολές στο περιβάλλον ενός σπηλαίου είναι επακόλουθο της μεταβολής της μορφολογίας του σπηλαίου που συνήθως οφείλεται σε γεωλογικά συμβάντα. Οποιαδήποτε τέτοια μεταβολή, έστω και η ελάχιστη, καταγράφεται και διατηρείται ανέπαφη στο πέρασμα του χρόνου. Αποτελεί επομένως το σπήλαιο ένα "παράθυρο προς το παρελθόν", ένα αρχείο της φύσης, που διαφυλάσσει όλα τα στοιχεία του παλαιοπεριβάλλοντος (παλαιοκλίμα,  παλαιοπανίδα και παλαιοχλωρίδα), τόσο του ίδιου, όσο και της ευρύτερης αυτού περιοχής.

Η σπουδαιότητα επομένως της μελέτης του περιβάλλοντος ενός σπηλαίου είναι τεράστια, όπως τεράστια είναι και η ευθύνη μας για την προστασία αυτών των φυσικών χώρων.

Τα σπήλαια, εκτός από την καθαρά γεωλογική σημασία τους, παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον από παλαιοντολογική, βιολογική, αρχαιολογική, ιστορική, λαογραφική και τέλος, αισθητική άποψη και εποπτεύονται  από το Υπουργείο Πολιτισμού και τις αρμόδιες Εφορείες Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Βορείου και Νοτίου Ελλάδος κατά περίπτωση.

 

Κωρύκειον Άνδρον

Το σπήλαιο είναι γνωστό και ως σπήλαιο του Πανός. Οι αρχαίοι το είχαν αφιερώσει στο θεό Πάνα και στις Κωρύκειες Νύμφες. Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την ονομασία του. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οφείλεται στην Κωρύκεια νύφη που αποπλάνησε εκεί ο Απόλλωνας, ενώ ο Απολλόδωρος ο Αθηναίος ότι πήρε το όνομά του από την Κωρυκεία νύμφη, που γέννησε εκεί το γιο της Λύκωρο. Σύμφωνα με άλλες εκδοχές, το σπήλαιο οφείλει το όνομά του στην πλαγιά πάνω από το σπήλαιο που μοιάζει με δερμάτινο ασκί (κώρυκα), ή από τους σταλακτίτες του μοιάζουν με αθλητικούς κώρυκες. Κατά τον Αισχύλο είναι τόπος που κατοικούν θεϊκά πνεύματα..

Βρίσκεται στη βόρεια πλαγιά του Παρνασσού,  σε υψόμετρο 1360 μ.  Το σπήλαιο δημιουργήθηκε εξ αιτίας της κυκλοφορίας υπόγειων νερών (καρστική διάβρωση), έχει δε δυο χώρους. Ο πρώτος είναι προσιτός με 90 μήκος μ. και  πλάτος 60 μ. Για να φτάσεις στο δεύτερο χώρο, που αποτελείται  από δυο αδιέξοδα παρακλάδια, μια κοιλότητα και μια στοά, πρέπει να σκαρφαλώσεις.

Σε ανασκαφές που έγιναν  βρέθηκαν :

  • ευρήματα  της  νεολιθικής περιόδου (τέλος 6ης-5η χιλ. π.Χ.)
  • ευρήματα  της  Μυκηναϊκής περιόδου (15ος-14ος αι. π.Χ.)
  • ευρήματα  ιστορικών χρόνων (αρχαϊκά, κλασικά, ελληνιστικά, ρωμαϊκά από το β’ μισό 7ου αι. π.Χ.) 
  • αφιερώματα (αστράγαλοι, κοκάλινες χτένες, κοσμήματα, ζάρια ενεπίγραφα)
  • γυναικεία ειδώλια, επιγραφές, σφραγιστικά δακτυλίδια,
  • νομίσματα απ΄ όλη την Ελλάδα.

Τα αφιερώματα που ξεχωρίζουν σ’ αυτή τη σπηλιά είναι πλήθος αστράγαλοι που αν  δεχτούμε ότι είναι όργανα μαντείας και τα συνδέσουμε με τον Ύμνο στον Ερμή (στ. 550-556), τότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι πριν εγκατασταθεί ή Πυθία ατούς Δελφούς υπήρχε ήδη μαντείο στο Κωρύκειο Άντρο. 

 

 

 

 

 

 

 

 

DSC_0055

 

 

 

 

 

 

DSC_0122

 

 

 

 

 

DSC_0127

 

 

 

 

 

 

DSC_0025

 

 

 

 

 

 

DSC_0001

 

 

 

 

 

 

DSC_0159

 

 

 

 

 

 

DSC_0197

 

 

 

 

 

001

 

 

 

 

 

6 copy

 

 

 

 

 

039

 

Τα υπόλοιπα προγράμματα :